دست یا بدنتان به ماشین لباسشویی برخورد می‌کند و ناگهان، یک شوک الکتریکی خفیف احساس می‌کنید. حتماً می‌ترسید و احساس می‌کنید که وسیله ایمنی کافی ندارد. خب! حق دارید. اگر چنین شوکی را احساس کرده‌اید، یعنی بدنه ماشین لباسشویی برقدار شده است و باید فکری کنید. قبل از هرچیز، لازم است، علت برقدار شدن بدنه لباسشویی را تشخیص دهید. این وضعیت نباید به‌حال خود رها شود، چون امکان بروز خطرات مختلفی را فراهم می‌کند. اجازه دهید که در این مقاله، علت برق‌داشتن بدنه لباسشویی و راهکارهای پیشگیرانه و رفع آن را برایتان بگوییم تا به خطر نیفتید.
دلایل برقدار شدن بدنه ماشین لباسشویی
برقدارشدن بدنه ماشین لباسشویی مشکل رایجی است، البته نه به این معنی که می‌توانید از آن به‌راحتی بگذرید. اگر به‌موقع برای رفع آن اقدام نکنید، ممکن است اتفاقات ناخوشایندی رخ بدهد. اگر علت برق گرفتگی ماشین لباسشویی را بدانید، بهتر می‌توانید در صورت تجربه این مشکل، تصمیم بگیرید. در ادامه، شما را در جریان دلایل این مشکل می‌گذاریم.
۱. اتصال نادرست به سیم ارت ماشین لباسشویی (سیم زمین)
سیم ارت (earth) یا زمین یک مسیر امن و امان برای تخلیه جریان برق اضافی دستگاه یا نشتی آن فراهم می‌کند. اگر دستگاه لباسشویی سیم ارت داشته باشد، هرگونه جریان برق اضافی از راه آن به زمین منتقل می‌شود و اصلاً شوک خفیف یا شدیدی به کاربر وارد نمی‌شود.
اگر سیم ارت به‌درستی متصل نشود یا اصلاً وجود نداشته باشد، جریان نشتی برق در لباسشویی روی بدنه باقی می‌ماند و چنانچه با آن تماس پیدا کنید، احساس برق‌گرفتگی خفیف به شما دست می‌دهد.
۲. نشتی جریان در المنت یا هیتر لباسشویی
وظیفه المنت در ماشین لباسشویی، گرم‌کردن آب داخل دیگ است. این بخش از دستگاه یک مقاومت فلزی دارد که از جنس عایقی مخصوص است. با گذشت زمان، رسوب‌گرفتن، حرارت زیاد یا حتی پوسیدگی باعث می‌شوند که این عایق خراب شود.
با خراب‌شدن عایق، برق المنت به آب مخزن نشت می‌کند. بدنه هم که فلزی و در تماس با آب است. در نتیجه، جریان برق به بدنه دستگاه انتقال پیدا می‌کند و با لمس آن، دچار برق‌گرفتگی یا شوک خفیف می‌شوید.
۳. خرابی خازن پارازیت‌گیر (فیلتر برق)
در ماشین لباسشویی، خازن پارازیت‌گر بین ورودی برق و بدنه دستگاه نصب می‌شود تا نگذارد اختلالات الکتریکی و نوسانات برق اثری روی آن داشته باشند. اگر خازن آسیب ببیند و ترک بخورد یا اتصالی پیدا کند، جریان برق از مسیر تعیین‌شده عبور نمی‌کند و به‌سمت بدنه ماشین می‌رود. اینجاست که حتی اگر دستگاه خاموش هم باشد، باز برق دارد و دست‌زدن به آن، مساوی با یک شوک الکتریکی خفیف یا شدید می‌شود.
۴. ایراد در سیم‌کشی داخلی لباسشویی
ماشین لباسشویی از آن وسایل آرام و بی‌صدای خانه نیست. حتی اگر از برندهای جدید و مدل‌های تازه باشد هم باز کمی در زمان فعالیت، تکان می‌خورد. این تکان‌ها فشار زیادی به سیم‌های درونی وسیله وارد می‌کنند و امکان دارد که باعث ساییدگی یا پاره‌شدن آن‌ها شوند.
برخورد سیم بدون روکش یا اصطلاحاً لخت با بدنه فلزی وسیله باعث انتقال جریان برق به آن می‌شود. این وضعیت واقعاً خطرناک است و می‌تواند یک حادثه برق‌گرفتگی تلخ و شدید به‌وجود بیاورد.
۵. وجود رطوبت یا نشتی آب داخل دستگاه
ماشین لباسشویی با آب سروکار دارد و این یعنی، احتمال نشتی از بخش‌های مختلف مثلاً شلنگ ورودی یا خروجی همیشه هست. حتی ممکن است که پمپ تخلیه یا لاستیک دور درب آن هم نشتی داشته باشند.
نشتی آب باعث انتقال آن به بخش‌های الکتریکی دستگاه می‌شود. با نفوذ آب به قطعات برقی یا سیم‌ها، خاصیت رسانایی ایجاد و برق به بدنه ماشین انتقال پیدا می‌کند. اگر بدنه لباسشویی را لمس کنید، دچار برق‌گرفتگی خفیف یا شدید می‌شوید.
۶. خرابی یا نیم‌سوز شدن موتور لباسشویی
موتور ماشین لباسشویی سیم‌پیچ‌های الکتریکی دارد که با عایق پوشانده شده‌اند. به‌مرور زمان، این عایق‌های محافظ کهنه و پوسیده می‌شوند. آسیب‌دیدن و فرسودگی عایق‌ها بخشی از جریان برق موتور را به بدنه منتقل می‌کند. در این موقعیت، حتی اگر سیم‌کشی هم مشکلی نداشته باشد، باز هم بدنه وسیله برقدار می‌شود.
۷. اتصال اشتباه یا فرسودگی سیم‌کشی ساختمان
گاهی‌اوقات هم شوک و برق‌گرفتگی زیر سر عاملی به‌غیر از ماشین لباسشویی است. مثلاً اگر سیم‌کشی ساختمان اساساً مشکل داشته باشد یا اتفاقی در سیستم برق‌کشی بیفتد، وسیله برقدار می‌شود، مثل شرایط زیر که:
- سیم‌کشی‌ها قدیمی و پوسیده باشند.
- پریز برق به‌جای ارت به فاز یا نول وصل باشد.
اگر چنین مشکلاتی به میان باشد، کار با تعویض قطعات و تعمیر ماشین درست نمی‌شود و باید به‌سراغ اصلاح سیم‌کشی‌ها بروید.
۸. خرابی پریز و دوشاخه برق
اگر پریز دستگاه آسیب دیده باشد هم احتمال انتقال جریان برق به بدنه وسیله وجود دارد. خراب‌شدن و پوسیدگی روکش پریز را هم بررسی کنید تا در صورت نیاز، تعویض انجام شود. خرابی پریز را اصلاً شوخی نگیرید و حتماً سریع‌تر به آن رسیدگی کنید.
۹. نوسانات شدید برق یا اتصال کوتاه
اگر ولتاژ برق شهری به‌طور غیرعادی بالا یا پایین برود، جریان برق از مسیری غیرعادی در ماشین می‌گذرد و به بدنه آن منتقل می‌شود. گاهی‌اوقات هم یک اتصال کوتاه در موتور، هیتر یا بُرد کنترل ماشین به‌وجود می‌آید و برق را راهی بدنه دستگاه می‌کند. در چنین وضعیتی، معمولاً مدام فیوز برق می‌پرد و باید سیم‌کشی و اطلاعات داخلی دستگاه بررسی شوند.
۱۰. مرطوب‌بودن بدنه یا محیط
آب یا رطوبت باعث تضعیف عایق و قطعات داخلی ماشین لباسشویی می‌شوند. اگر بدنه مرطوب و خیس باشد، حتی یک نشتی کوچک جریان برق هم می‌تواند آن را برقدار و البته خطرناک کند.
در این حالت، زمانی که دست‌تان به بدنه ماشین لباسشویی برخورد می‌کند، شوک خفیف یا برق‌گرفتگی احساس می‌کنید. این حس بیشتر در زمانی دست می‌دهد که پاهایتان روی زمین خیس یا مرطوب قرار داشته باشد.
راهکارهای رفع مشکل برقدار شدن بدنه لباسشویی
برای رفع برق بدنه لباسشویی باید راهکارهای اصولی و استاندارد را بدانید. بنا به علت برقدارشدن دستگاه، راه‌حل متفاوتی برای رفع آن وجود دارد. به جدول زیر نگاه کنید تا متوجه شوید که در هر وضعیت، چه باید کرد.
| علت | توضیح کوتاه | راهکارها |
|---|---|---|
| اتصال نادرست به سیم ارت | سیم زمین وصل نیست یا درست متصل نشده | اتصال صحیح سیم ارت، بررسی دوره‌ای، نصب سیستم ارت استاندارد |
| نشتی جریان در المنت یا هیتر | عایق المنت خراب و برق به بدنه می‌رود | بررسی المنت با مولتی‌متر، تعویض المنت، رسوب‌زدایی، نصب محافظ جریان نشتی |
| خرابی خازن پارازیت‌گیر | خازن ترک خورده یا اتصالش مشکل دارد | بررسی و تعویض خازن، اتصال صحیح به بدنه و سیم‌کشی |
| ایراد در سیم‌کشی داخلی | سیم‌ها پاره، ساییده یا لخت شده‌اند | بررسی سیم‌ها، تعویض سیم‌های آسیب‌دیده، محکم‌کردن سیم‌ها، استفاده از کابل مقاوم |
| وجود رطوبت یا نشتی آب | آب به قطعات برقی نفوذ می‌کند | بررسی شلنگ‌ها و لاستیک‌ها، تعمیر قطعات نشتی، خشک نگه‌داشتن محیط، نصب زیرانداز ضدآب |
| خرابی یا نیم‌سوز شدن موتور | عایق سیم‌پیچ موتور فرسوده شده | تست موتور، تعویض موتور نیم‌سوز، بررسی اتصال به بدنه، سرویس دوره‌ای موتور |
| اتصال اشتباه یا فرسودگی سیم‌کشی ساختمان | سیم‌کشی قدیمی یا اتصال اشتباه | بررسی سیم‌کشی، تعویض سیم‌های پوسیده، اتصال صحیح پریزها، نصب RCD |
| خرابی پریز و دوشاخه | پریز یا دوشاخه آسیب دیده | تعویض پریز و دوشاخه، استفاده از پریز استاندارد، بررسی روکش پریز |
| نوسانات شدید برق یا اتصال کوتاه | ولتاژ بالا/پایین یا اتصال کوتاه در دستگاه | نصب محافظ ولتاژ یا استابلایزر، بررسی و تعمیر اتصال کوتاه، استفاده از RCD |
| مرطوب بودن بدنه یا محیط | رطوبت بدنه و محیط باعث رسانایی می‌شود | خشک نگه‌داشتن بدنه و محیط، جلوگیری از پاشیده‌شدن آب، استفاده از کفپوش غیر رسانا |
نکات ایمنی هنگام برخورد با بدنه برقدار ماشین لباسشویی
در مواجهه با بدنه برقدار ماشین لباسشویی باید حواستان به نکات ایمنی باشد تا حوادث ناخوشایند رخ ندهند. به این توصیه‌ها دقت کنید و بی‌گدار به آب نزنید:
- قطع برق فوری؛ سریعاً فیوز را قطع کنید یا پریز را از برق بیرون بکشید.
- بررسی محیط اطراف؛ دور و اطراف ماشین نباید مرطوب یا حوله، پارچه و ظرف آب باشد.
- استفاده از دستکش عایق؛ از دستکش عایق و پلاستیکی استفاده کنید تا جلوی شوک الکتریکی را بگیرد.
- خیس‌نبودن دست و پا؛ برای پاها از پاپوش خشک و غیررسانا استفاده کنید و دست‌هایتان هم خشک باشند.
- عدم تلاش برای روشن‌کردن دستگاه؛ تا زمان رفع مشکل برقداربودن، دستگاه را روشن نکنید، چون خطر برق‌گرفتگی جدی است.
- دور نگه داشتن کودکان و حیوانات؛ هنگام مشاهده برق روی بدنه، افراد و حیوانات را از محیط دور کنید تا خطر برق‌گرفتگی نداشته باشند.
- استفاده از محافظ ولتاژ و RCD؛ نصب محافظ برق (استابلایزر) و کلید جریان نشتی (RCD) در پریز، باعث می‌شود که حتی در صورت بروز برق‌گرفتگی، شدت جریان کاهش پیدا کند.
اگر علت برقدار شدن بدنه ماشین لباسشویی ال جی یا هر برند دیگری را نمی‌دانید، باید به متخصص خبره اطلاع دهید و از او کمک بگیرید. از دست‌کاری سیم‌کشی داخلی یا موتور وسیله، بدون دانش فنی خودداری کنید.
پیشگیری از برقدار شدن بدنه ماشین لباسشویی
برای پیشگیری از برقدار شدن لباسشویی در حمام که بیشتر در معرض رطوبت است یا در آشپزخانه و هر نقطه دیگری از ساختمان، به نکات و توصیه‌های زیر دقت کنید:
| روش پیشگیری | توضیح |
|---|---|
| اتصال صحیح سیم ارت (زمین) | مطمئن شوید، سیم ارت به پریز و بدنه دستگاه وصل شده است تا جریان نشتی برق تخلیه شود. |
| بررسی و نگهداری المنت و هیتر | المنت و هیتر را از نظر رسوب، ترک یا پوسیدگی بررسی کنید؛ استفاده از آب تصفیه‌شده به عمر المنت کمک می‌کند. |
| بازرسی سیم‌کشی داخلی | سیم‌ها نباید لخت، ساییده یا پاره باشند؛ در صورت نیاز تعویض کنید. |
| حفظ خشک بودن بدنه و محیط | بدنه و محیط اطراف را خشک نگه دارید و از قراردادن ظروف آب یا شلنگ‌های آسیب‌دیده کنار دستگاه خودداری کنید. |
| استفاده از محافظ برق و کلید RCD | نصب محافظ ولتاژ و کلید جریان نشتی، امنیت شما را در برابر شوک‌های ناگهانی افزایش می‌دهد. |
| بررسی پریز و دوشاخه | مطمئن شوید، پریز سالم و ترک‌نخورده است و دوشاخه محکم وصل شده باشد. |
| جلوگیری از نوسانات برق | استفاده از استابلایزر یا محافظ برق برای کاهش آسیب ناشی از فشار برق شهری. |
| نگهداری موتور و خازن | موتور نباید نیم‌سوز باشد و خازن پارازیت‌گیر سالم باشد؛ سرویس دوره‌ای توصیه می‌شود. |
| دوری از رطوبت زیاد و نشتی آب | شلنگ‌ها، پمپ و لاستیک دور درب را بررسی و نشتی‌ها را سریعاً رفع کنید. |
| استفاده صحیح از دستگاه | از گذاشتن اجسام فلزی روی بدنه خودداری و دستورالعمل تولیدکننده را رعایت کنید. |
هزینه‌های احتمالی (درصورت خرابی)
اگر بدنه ماشین لباسشویی برقدار شود و علت آن به‌راحتی از بین نرود، چند نوع هزینه به شما تحمیل می‌شود. اگر بخواهیم این هزینه‌ها را دسته‌بندی کنیم به نتایج زیر می‌رسیم:
- هزینه‌های مالی مستقیم؛ تعمیر یا تعویض قطعات، پریز، اصلاح سیم‌کشی یا خرید محافظ برق
- هزینه‌های جانبی؛ خراب‌شدن بُرد اصلی در اثر نوسان برق، افزایش استهلاک ماشین
- هزینه‌های جانی و سلامتی؛ شوک‌های خفیف استرس‌آور یا برق‌گرفتگی
این خطر پنهان را جدی بگیرید!
زمانی که بدنه ماشین لباسشویی برقدار می‌شود، باید حتماً سریع‌تر برای رفع آن اقدام کنید. این مشکل خطرناک است و نمی‌توانید با آن کنار بیایید، چون در نهایت، یا به شما یا به دستگاه آسیبی جدی وارد خواهد شد. برای اینکه خیالتان بابت همه‌چیز راحت باشد، به سامانه کارو سری بزنید و از میان فهرست پروپیمان تعمیرکاران پیشنهادی آن، یکی را انتخاب کنید. برای اینکه مطمئن باشید، خدمات خوبی دریافت می‌کنید، به نظرات و تجربه کاربران دیگر درباره هر تکنسین دقت داشته باشید.
چرا بدنه ماشین لباسشویی برق دارد؟
دلایل زیادی مثل اتصال نادرست سیم ارت، خرابی المنت یا موتور، نشتی آب، فرسودگی سیم‌کشی داخلی یا ساختمان و حتی خرابی پریز می‌تواند باعث برقدار شدن بدنه ماشین شود.
آیا برقدار شدن بدنه ماشین لباسشویی خطرناک است؟
بله. حتی اگر شوک خفیف باشد، باز هم نشانه یک مشکل جدی است که در صورت بی‌توجهی، می‌تواند به برق‌گرفتگی شدید یا آتش‌سوزی منجر شود.
در صورت برقدار شدن بدنه ماشین لباسشویی چه باید کرد؟
سریعاً فیوز برق را قطع کنید، دستگاه را خاموش نگه دارید، محیط را خشک کنید و با یک تعمیرکار متخصص تماس بگیرید.
آیا ماشین لباسشویی بدون سیم ارت هم می‌تواند ایمن باشد؟
خیر. سیم ارت یکی از مهم‌ترین اجزای ایمنی است. بدون آن، جریان نشتی به بدنه منتقل می‌شود و خطر برق‌گرفتگی بالا می‌رود.
چگونه می‌توان از برقدار شدن ماشین لباسشویی جلوگیری کرد؟
با نصب سیم ارت استاندارد، استفاده از محافظ ولتاژ و RCD، سرویس دوره‌ای المنت، موتور و سیم‌کشی، خشک نگه داشتن محیط و بررسی پریز و دوشاخه.
