آبگرمکن از آن وسایل کاربردی خانه است که شاید مثل کولر، کسی نگران کارکرد و استهلاکش نباشد، اما نبود آن حتی یک دقیقه هم قابل تحمل نخواهد بود. اگر نکات مربوط به نگهداری آبگرمکن و عیب‌ها و مشکلات احتمالی آن را بدانید، عمر این وسیله بیشتر و بیشتر می‌شود. ضمن اینکه اگر ایرادی در عملکرد آن به‌وجود بیاید، دستپاچه نمی‌شوید و اقدامات مناسب را انجام خواهید داد. در این مقاله، شما را با تمام مشکلات آبگرمکن و نحوه عیب‌یابی آن آشنا می‌کنیم.
اهمیت عیب‌یابی آبگرمکن‌ها در چیست؟
پیداکردن سریع مشکل و ایراد آبگرمکن اهمیت زیادی دارد. اگر از قبل اشکالات احتمالی را بدانید، در زمان بروز مشکل و زمانی که دستگاه به‌خوبی کار نمی‌کند، سریع‌تر می‌توانید اوضاع را کنترل کنید. عیب‌یابی اهمیت زیادی دارد و مزایای زیر را به همراه می‌آورد:
- حفظ ایمنی؛
- صرفه‌جویی در هزینه و انرژی؛
- پیشگیری از خرابی‌های جدی دستگاه؛
- افزایش طول عمر و ماندگاری دستگاه.
مشکلات رایج انواع آبگرمکن
امکان بروز مشکلات مختلفی برای دستگاه‌های آبگرمکن وجود دارد. در ادامه، سعی کرده‌ایم تمام مشکلات احتمالی برای عیب یابی آبگرمکن را برای‌تان توضیح بدهیم. هرچه بیشتر بدانید، در زمان وقوع حوادث و مشکلات، مسلط‌تر به‌دنبال راه‌حل خواهید گشت.
۱. آب گرم نمی‌شود
به‌دلایل مختلفی، امکان دارد که آبگرمکن از گرم‌کردن آب دست بردارد و شما را به دردسر بیندازد، برای مثال:
- در مدل‌های برقی، المنت برق سوخته است.
- مشعل گازی روشن نمی‌شود.
- سنسور جریان خراب است.
- ترموستات ایراد دارد.
۲. آب بیش از حد داغ می‌شود
اگر آب به‌شدت داغ است و از تعادل خارج شده، باید علت را در یکی از این عوامل جست‌وجو کنید:
- ترموستات به‌درستی تنظیم نشده است.
- شیر گاز یا المنت خراب شده است.
- سنسور دما به‌درستی کار نمی‌کند.
۳. دمای آب نوسان دارد
گاهی‌اوقات، آب سرد و دوباره داغ (یا برعکس) می‌شود. در این زمینه هم پای دلایل مختلفی به‌میان است:
- فشار آب نامنظم است.
- سنسور دما خراب شده است.
- داخل مخزن یا مبدل حرارتی، رسوب گرفته است.
۴. صدای غیرعادی به‌گوش می‌رسد
در بعضی موارد، رسوب در مخزن آبگرمکن باعث می‌شود که حباب‌هایی به‌وجود بیایند و سروصدایی ایجاد شود. در واقع، عامل این موضوع هم موارد زیر هستند:
- مخزن یا مبدل حرارتی پر از رسوب شده‌اند.
- جریان آب یا گاز نامناسب است.
۵. آب از بدنه مخزن نشت می‌کند
آبگرمکن‌های مخزنی در معرض نشتی آب از بدنه هستند، اما چرا؟ به‌دلایل زیر:
- مخزن سوراخ شده یا ترک خورده است.
- مخزن از داخل پوسیده یا پوشش لعابی دچار خوردگی است.
۶. از شیر یا اتصالات آب خارج می‌شود
اگر آب از شیر آبگرمکن یا اتصالات آن بیرون می‌ریزد، پیش از مراجعه به تعمیرکار، پیچ‌ها و واشرها را خودتان بررسی کنید. احتمالاً یکی از موارد زیر عامل این مشکل است:
- واشرهای دستگاه فرسوده یا خراب شده‌اند.
- شیر تخلیه معیوب شده است.
- اتصالات دستگاه شل یا ترک‌خورده‌اند.
۷. آب بوی بدی می‌دهد
اگر آب خروجی از آبگرمکن بوی خوبی نمی‌دهد، پای چند دلیل احتمالی به‌میان است:
- داخل مخزن باکتری‌ها رشد کرده‌اند.
- قطعه‌ای به‌نام آنُد فداشونده (Sacrificial Anode) خورده شده یا رسوب گرفته است.
۸. بوی گاز یا دود به‌مشام می‌رسد
اگر چنین چیزی رخ داده، باید سریعاً اقدام کنید و بدانید که وضعیت خطرناک است. پیش از هرچیز، آبگرمکن را خاموش و هوا را تهویه کنید. عامل این وضعیت هم موارد زیر هستند:
- گاز نشتی دارد.
- مسیر دودکش گرفته است.
- احتراق مشعل ناقص است.
۹. شعله آبگرمکن نامنظم یا زرد است
شعله سالم باید آبی باشد. اگر شعله آبگرمکن شما زرد یا نارنجی است، یعنی احتراق ناقص انجام می‌شود و مشکلی وجود دارد:
- کمبود اکسیژن وجود دارد.
- مشعل یا مسیر هوا گرفته است.
۱۰. آب با فشار کم خارج می‌شود
فشار آب که کم باشد، آبگرمکن در توانایی آب گرم کافی به دردسر می‌افتد. عوامل متنوعی می‌توانند باعث بروز این وضعیت شوند، برای مثال:
- فیلترهای ورودی گرفته‌اند.
- لوله‌های دستگاه مسدود شده‌اند.
- فشار عمومی آب ساختمان شما کم است.
۱۱. شعله به‌طور ناگهانی خاموش می‌شود
سنسور یا حسگر ایمنی دستگاه در شرایط خطرناک، آن را خاموش می‌کند. در این حالت باید به‌دنبال عامل مشکل باشید که یکی از موارد زیر است:
- سنسور مشکل پیدا کرده است.
- تهویه ناقص انجام می‌شود.
- دودکش مسدود است.
۱۲. آبگرمکن بیش از حد گرم می‌شود
این مشکل واقعاً خطرناک است و باید سریعاً پیگیری شود. اگر دستگاه خیلی گرم شود، امکان انفجار هم وجود دارد. از دلایل آن هم باید به موارد زیر اشاره کنیم:
- ترموستات خراب است.
- شیر ایمنی فشار و دما مشکل دارد.
۱۳. المنت برقی سوخته است
المنت برقی دستگاه آبگرمکن، بعد از مدتی می‌سوزد یا نیاز به تعویض دارد، اما دلیل چیست:
- آهک و رسوب در دستگاه جمع شده است.
- ولتاژ افزایش پیدا کرده یا نوسانات برقی رخ داده است.
۱۴. مشعل گازی روشن نمی‌شود
اگر می‌بینید که مشعل گاز روشن نمی‌شود، پیش از هرچیز باید سیستم جرقه و مسیر گازی را بررسی کنید. عوامل بروز این مشکل احتمالاً موارد زیر هستند:
- شیر گاز ایراد پیدا کرده است.
- جرقه‌زدن دستگاه خراب است.
- سنسور جریان مشکل دارد.
۱۵. پمپ گردش کار نمی‌کند
این مشکل در مدل‌های خورشیدی و آبگرمکن‌های مجهز به پمپ حرارتی رخ می‌دهد. دلیل آن هم عوامل زیر هستند:
- برق مشکل دارد یا ایراد از فیوز است.
- پمپ یا مسیر سیال حرارتی خراب شده است.
۱۶. آبگرمکن صدای آب جوش می‌دهد
اگر صدای آب جوش و قل‌قل از آبگرمکن به گوش می‌رسد، حتماً پای مشکلی جدی به میان است که نباید آن را پشت گوش بیندازید. چه مشکلی؟
- آهک یا رسوبات ته‌نشین شده‌اند.
- رسوب زیادی در کف مخزن وجود دارد.
۱۷. جریان آب گرم مرتب قطع می‌شود
در آبگرمکن‌های بدون مخزن، سنسور جریان وظیفه فعال‌سازی مشعل را به‌عهده دارد. اگر خراب شود، آب گرم مرتباً قطع می‌شود. به‌طور کلی، دلایل بروز این مشکل از این قرارند:
- سنسور جریان خراب است.
- فشار آب کم یا ناپایدار است.
۱۸. دستگاه تکان می‌خورد و لرزش دارد
لرزش دستگاه را هم سریعاً پیگیری کنید، چون باعث آسیب‌رسیدن به قطعات مختلف دستگاه می‌شود. عامل لرزش و تکان‌های شدید آبگرمکن یکی از این موارد هستند:
- شل‌بودن اتصالات یا پایه‌ها.
- نصب ناهموار وسیله.
۱۹. نمایشگر دیجیتال یا برد کنترل مشکل دارد
نمایشگر یا برد دیجیتال وظیفه کنترل ترموستات، سنسورها و پمپ را دارد. خرابی آن هم باعث مختل‌شدن کل عملکرد دستگاه می‌شود. این مشکل باید از سوی متخصص مورد بررسی قرار بگیرد. عامل آن هم موارد زیر است:
- برد الکترونیکی خراب شده است.
- اتصالات سیمی شل یا خراب شده‌اند.
۲۰. ظرفیت آب گرم کاهش پیدا کرده است
اگر احساس می‌کنید ظرفیت آب گرم کمتر شده، احتمالاً دلیل آن رسوب‌گرفتن مخزن است که باعث کاهش حجم آب گرم می‌شود.
راه و رسم عیب‌یابی انواع آبگرمکن
برای اینکه متوجه عیب و ایراد احتمالی آبگرمکن شوید، باید گام‌های زیر را به‌دقت پشت‌سر بگذارید:
- بررسی اولیه و ایمنی: دستگاه را خاموش کنید، مسیر تهویه و دودکش را باز بگذارید و نشتی و بو را کنترل کنید.
- شناسایی علامت مشکل: ببینید که ایراد چیست، مثلاً آب گرم نمی‌شود، خیلی داغ است یا مشعل ناگهان خاموش می‌شود و… .
- بررسی اجزای اصلی: ورود آب، منبع انرژی، ترموستات و سنسورها، مبدل حرارتی یا مخزن، شیر ایمنی و دودکش را ارزیابی کنید.
- تست عملکرد مرحله‌ای: شیر آب گرم را باز و دستگاه را روشن کنید، بعد از بررسی شعله، دمای آب را بسنجید.
- تشخیص مشکل و رفع آن: بنا به نوع ایراد و اشکالی که پیش آمده، اقدامات لازم را پیگیری کنید.
نکات نگهداری از آبگرمکن و پیشگیری از بروز مشکلات
برای نگهداری آبگرمکن و افزایش طول عمر آن، باید حواس خود را به موارد و توصیه‌های حرفه‌ای جمع کنید. مثلاً نکات زیر را به‌یاد داشته باشید:
- رسوب‌زدایی منظم (هر ۶ تا ۱۲ ماه یک بار)؛
- بررسی و تعویض آند فداشونده در صورت نیاز؛
- توجه به تهویه نامناسب یا مسیر دودکش در مدل‌های گازی؛
- ارزیابی وضعیت شیر ایمنی و تخلیه (دست‌کم سالی یک‌بار)؛
- کنترل فشار آب و نصب شیر کاهنده و تنظیم پمپ در صورت نیاز؛
- سرویس دوره‌ای مشعل و المنت در مدل‌های برقی و گازی مختلف؛
- بررسی عملکرد پمپ و سیال انتقال حرارت (در مدل‌های خورشیدی و پمپ حرارتی).
چه زمانی به تکنسین نیاز دارید؟
برای سرویس آبگرمکن و رسیدگی به برخی مشکلات، حتماً باید به یک تکنسین ماهر مراجعه کنید. اصولاً بهتر است هر مشکل یا نشانه‌ای غیرعادی در آبگرمکن را با یک متخصص در میان بگذارید، حتی اگر به‌نظر کوچک بیاید. دلیل این توصیه ساده است: برخی ایرادها اگر به‌موقع بررسی نشوند، می‌توانند به خرابی جدی دستگاه یا خطرات ایمنی مانند نشت گاز و برق‌گرفتگی منجر شوند.
با این حال، زمان‌هایی که حتماً نیاز به کمک حرفه‌ای دارید عبارت‌اند از:
- احساس بوی گاز؛
- قطع و وصل شدن مداوم مشعل؛
- خرابی برد الکترونیکی یا نمایشگر دیجیتال؛
- نشت آب از مخزن یا اتصالات دستگاه؛
- افزایش یا کاهش غیرعادی دمای آب.
عیب‌یابی به‌موقع، برای حفظ رفاه و راحتی شماست!
نکات افزایش عمر آبگرمکن را دوره کنید و به‌خاطر بسپارید. این موارد به شما کمک می‌کنند که تا سال‌ها از دستگاه به‌خوبی استفاده کنید و بازده آن را بالا نگه دارید. اگر مشکل و ایرادی هم پیش آمد، به سامانه «کارو» مراجعه کنید تا فهرست کاملی از متخصصان ماهر را ببینید. در آنجا، نظر کاربران دیگر را هم بخوانید و براساس تجربه آن‌ها، اقدام به تماس با فرد مناسب کنید.
سؤالات متداول
چرا آبگرمکن آب گرم نمی‌دهد؟
علت می‌تواند سوختن المنت، روشن‌نشدن مشعل، خرابی سنسور جریان یا ترموستات باشد.
آبگرمکن هر چند وقت یک بار باید رسوب‌زدایی شود؟
معمولاً هر ۶ تا ۱۲ ماه یک بار برای حفظ کارایی و طول عمر دستگاه.
چه زمانی باید تکنسین تماس گرفت؟
در صورت نشت گاز، نشت آب، خاموشی ناگهانی مشعل، مشکل برد یا افزایش/ کاهش غیرعادی دما.
