دیگر دنیا به روشهای تازهتری برای تأمین انرژی نیاز دارد. مثلاً همین آب گرمی که از شیر آب خانه شما روان میشود هم میتواند از روشهای تمیزتر و بهینهتری تأمین شود. مثلاً آبگرمکن خورشیدی به شما آب گرم میدهد، مانع از اتلاف انرژی میشود و دوستدار محیط زیست است. البته مشکلات مربوط به خود را هم دارد و مثلاً شاید در روزهای ابری نتواند به بهترین شکل به شما خدمت کند، اما در هرحال، نباید از مزایای آن بهسادگی بگذریم. در این مطلب، درباره آبگرمکن خورشید و مزایا و معایب آن میخوانید.
آبگرمکن خورشیدی چیست و چگونه کار میکند؟
آبگرمکن خورشیدی دستگاهی است که بهکمک انرژی خورشیدی، آب را گرم میکند. با وجود آن، مصرف برق یا گاز بهطور قابل توجهی کمتر میشود. سیستم این نوع آبگرمکن دو بخش اصلی دارد:
- صفحات جمعآوری انرژی خورشیدی (Solar Collectors): روی بام ساختمانها نصب میشوند و نور خورشید را جذب میکنند.
- مخزن ذخیره آب گرم (Storage Tank): آب گرمشده یا مایع حرارتی را برای مصرف روزانه در خود جای میدهد.
سازوکار آبگرمکن خورشیدی
شیوه عملکرد آبگرمکن خورشیدی بسیار ساده است. این دستگاه کاربردی با تولید انرژی پایدار و دوستدار محیط زیست به این شکل عمل میکند:
- نور خورشید به صفحات آبگرمکن خورشیدی تابیده میشود؛
- انرژی خورشیدی مایع حرارتی یا آب را در داخل صفحات گرم میکند؛
- آب یا مایع گرمشده به مخزن منتقل میشوند و دمای آنها حفظ میشود؛
- آب گرم برای استفاده در مصارف مختلف در اختیارتان قرار میگیرد.
انواع آبگرمکن خورشیدی
آبگرمکن خورشیدی چند نوع مختلف دارد. مدلها براساس نوع گردش آب یا مایع حرارتی و شیوه جمعآوری انرژی خورشیدی دستهبندی میشوند و شامل موارد زیر هستند:
- آبگرمکن خورشیدی غیرمستقیم: آب درون لولهها بهطور مستقیم، با صفحات جمعکننده در ارتباط نیست و یک مایع انتقال حرارت (مانند ضدیخ) در صفحات خورشیدی گرم میشود و با عبور از مبدل حرارتی، آب داخل مخزن را گرم میکند.
- آبگرمکن خورشیدی مستقیم: آب مصرفی بهطور مستقیم از راه صفحات جمعکننده عبور میکند و گرم میشود. امکان دارد که در مناطق سردسیر، آب داخل لولهها یخ بزند.
- آبگرمکن خورشیدی سیستم جریان طبیعی: آب گرم با جریان همرفتی حرکت میکند، یعنی آب گرم از مخزن بالا میرود و آب سرد جایگزین آن میشود.
- آبگرمکن خورشیدی سیستم با پمپ: با یک پمپ، آب یا مایع حرارتی بین صفحات خورشیدی و مخزن به گردش درمیآید.
- آبگرمکن خورشیدی استوانهای یا لولهای: از چند لوله شیشهای استوانهای تشکیل شده که داخل آنها یک مایع حرارتی یا آب جریان دارد. هر لوله مانند یک جذبکننده انرژی خورشیدی عمل میکند و آن را به مایع داخل لوله میرساند تا به مخزن ذخیره برود.
- آبگرمکن خورشیدی تخت: شامل یک صفحه تخت و عایقبندیشده است که سطح بزرگی از نور خورشید را جذب میکند.
انواع آبگرمکن خورشیدی (تخت یا استوانهای) را باید براساس نیاز ساختمان و زندگی خود در مشورت با متخصص انتخاب کنید.
مزایای آبگرمکن خورشیدی
استفاده از انرژیهای پاک و تمامنشدنی مانند انرژی خورشیدی فکر و ایده جذابی است. از مزایای آبگرمکن خورشیدی باید به موارد زیر اشاره کنیم؛ آبگرمکن خورشیدی کم مصرف است و امتیازات زیر را به همراه دارد:
- صرفهجویی در مصرف انرژی؛
- آلایندهنبودن و دوستداری محیط زیست؛
- کاهش هزینههای بلندمدت مصرف برق و گاز؛
- طول عمر بالای دستگاه و دوام و ماندگاری آن؛
- دارابودن قابلیت ترکیب با سیستمهای پشتیبان دیگر.
معایب آبگرمکن خورشیدی
در مرور و بررسی این دستگاه باید حواستان به ایرادات احتمالی و نقاط ضعف آن هم باشد. از معایب آبگرمکن خورشیدی به موارد زیر دقت کنید:
- محدودیت دمای آب در بعضی شرایط؛
- نیاز به وجود فضای مناسب برای نصب روی بام و قراردادن صفحات؛
- محدودیت آبگرمکن خورشیدی در زمستان و کاهش بازده در روزهای ابری؛
- هزینه بالای نصب آبگرمکن خورشیدی نسبت به همتایان برقی و گازی خود؛
- تعمیر آبگرمکن خورشیدی به صرف هزینه بیشتری نسبت به مدلهای دیگر نیاز دارد؛
- نیا به سرویس دورهای و نگهداری آبگرمکن خورشیدی مانند تمیزکردن صفحات خورشیدی، بررسی مبدل حرارتی و… .
مقایسه آبگرمکن خورشیدی با انواع دیگر
مقایسه آبگرمکن خورشیدی با برقی و مدلهای دیگر، اطلاعات و چشمانداز دقیقتری از عملکرد و مشخصات آن در اختیارتان قرار میدهد. نگاهی به جدول زیر داشته باشید:
| ویژگی | آبگرمکن خورشیدی | آبگرمکن برقی | آبگرمکن گازی |
|---|---|---|---|
| منبع انرژی | نور خورشید (رایگان و پایدار) | برق شهری | گاز طبیعی یا مایع |
| هزینه اولیه | بالا | متوسط | متوسط |
| هزینه مصرفی بلندمدت | بسیار پایین | بالا | متوسط |
| دوستدار محیط زیست | بسیار مناسب | کمتر مناسب | کمتر مناسب (گاز انتشار CO₂ دارد) |
| راندمان در روزهای ابری/بارانی | کاهش قابل توجه | ثابت | ثابت |
| نیاز به فضای نصب | زیاد (صفحات خورشیدی روی بام) | کم | کم تا متوسط |
| نیاز به نگهداری | دورهای و تخصصی | کم | متوسط |
| طول عمر | بالا | متوسط | متوسط تا بالا |
| توانایی تامین سریع آب گرم | ممکن است محدود باشد (به نور خورشید وابسته است) | سریع | سریع |
نکات خرید، نصب و نگهداری از آبگرمکن خورشیدی
برای انتخاب از میان محصولات موجود در بازار آبگرمکن خورشیدی باید به توصیه حرفهایها دقت کنید. این نکات را برای خرید، نصب و نگهداری در ذهن داشته باشید:
- باید ببینید که آبگرمکن خورشیدی تخت، استوانهای، مستقیم یا غیرمستقیم با شرایط آب و هوایی منطقه و فضای نصب شما سازگار است یا خیر.
- ظرفیت مخزن آبگرمکن را با در نظرگرفتن تعداد اعضای خانه و مقدار مصرف خود تعیین و انتخاب کنید.
- برای مناطق سردسیر مدل غیرمستقیم یا استوانهای با سیستم پشتیبان، بیشتر توصیه میشود.
- به مقاومت صفحات خورشیدی و لولهها در مقابل حرارت و خوردگی دقت داشته باشید.
- بازده آبگرمکن در جذب انرژی و حفظ دما را حتماً بررسی کنید.
وقت تغییر در مصرف انرژی است؛ آبگرمکن خورشیدی در کنار شماست!
با انتخاب منابع انرژی مناسب و تجدیدپذیر و تجهیزاتی مانند آبگرمکن خورشیدی هم از امکانات جذاب و بهینه برای گرمکردن آب مورد نیاز خود استفاده میکنید و هم هوای محیط زیست را بیشتر خواهید داشت. برای نصب و تعمیر این نوع آبگرمکنها هم میتوانید کار را به متخصصان حرفهای و خبرهای بسپارید که در سامانه کارو معرفی میشوند. لیست کاملی از تکنسینهای مختلف با سوابق و نظرات کاربران دیگر درباره آنها در «کارو» وجود دارد. مستقیماً با آنها صحبت کنید و هماهنگیهای لازم را انجام دهید.
سؤالات متداول
آیا آبگرمکن خورشیدی در روزهای ابری هم کار میکند؟
بله، اما با بازده پایینتر. در روزهای ابری یا سرد، تابش خورشید کمتر است و میزان گرمایش کاهش مییابد. برای این شرایط، بسیاری از مدلها دارای سیستم پشتیبان برقی یا گازی هستند تا آب گرم بدون وقفه تأمین شود.
کدام نوع آبگرمکن خورشیدی برای مناطق سردسیر مناسبتر است؟
مدلهای غیرمستقیم یا استوانهای (لوله خلأ) بهترین گزینه برای مناطق سرد هستند، چون از مایع ضدیخ برای انتقال حرارت استفاده میکنند و خطر یخزدگی آب در لولهها وجود ندارد.
آیا نصب آبگرمکن خورشیدی هزینه زیادی دارد؟
هزینه اولیه خرید و نصب نسبت به آبگرمکنهای معمولی بالاتر است، اما در طول زمان با کاهش چشمگیر مصرف انرژی، این هزینه جبران میشود. در واقع، یک سرمایهگذاری بلندمدت و مقرونبهصرفه است.
