ما تقریبا به صورت روزانه با ماشین لباسشویی سروکار داریم اما چقدر با ساختار و اجزای ماشین لباسشویی آشناییم؟ اصلا شناخت قطعات ماشین لباسشویی و عملکرد آن‌ها چه فایده‌ای دارد؟
ماشین لباسشویی از اجزا و قطعات مختلفی تشکیل شده است. هماهنگی و همکاری این قطعات در یک فرایند نسبتا پیچیده کار ما را در زندگی روزمره بسیار آسان کرده است. این دستگاه، لباس‌ها را به‌صورت خودکار می‌شوید، آب می‌کشد و خشک می‌کند.
اگر با اجزای ماشین لباسشویی آشنا باشیم، می‌توانیم بیشتر و بهتر مراقب دستگاه‌مان باشیم و در صورت بروز یک مشکل، زودتر متوجه‌ی آن شویم و جلوی خسارت‌های احتمالی را بگیریم.
اهمیت شناخت اجزای ماشین لباسشویی چیست؟
وقتی حضور و وجود یک وسیله در زندگی‌مان پررنگ است، باید بهتر آن را بشناسیم تا بتوانیم بیشتر مراقبش باشیم. در این بخش به شما می‌گوییم که چرا آشنایی با اجزای ماشین لباسشویی و عملکرد قطعات لباسشویی مهم و لازم است.
- پیشگیری از خرابی دستگاه: اگر ما با اجزای ماشین لباسشویی و عملکرد آن‌ها آشنا باشیم، می‌توانیم برخی از مشکلات دستگاه را زودتر متوجه شویم و قبل از اینکه این مشکل منجر به خرابی دستگاه شود، برای حل آن اقدام کنیم.
- نگهداری بهتر از دستگاه و افزایش طول عمر آن: آشنایی با قطعات ماشین لباسشویی باعث می‌شود تا ما سرویس‌های ساده مانند تمیز کردن فیلتر تخلیه یا بررسی شیلنگ‌ها را جدی‌تر بگیریم. این کار روی عملکرد دستگاه و طول عمر آن تاثیر مثبتی خواهد داشت.
- کاهش هزینه‌های تعمیر: شناخت اجزای ماشین لباسشویی همچنین باعث می‌شود تا زودتر متوجه ایرادات جزیی دستگاه شویم و جلوی خسارت‌های سنگین را بگیریم.
اجزای اصلی ماشین لباسشویی
حالا می‌رویم سراغ معرفی قطعات لباسشویی و عملکرد هر یک از آن‌ها. اگر می‌خواهید با تمام اجزای ماشین لباسشویی آشنا شوید، این مطلب را بادقت بخوانید.
اجزای اصلی ماشین لباسشویی شامل بدنه و دیگ داخلی و خارجی می‌شود. هر کدام را در ادامه معرفی می‌کنیم و عملکرد آن‌ها را توضیح می‌دهیم.
بدنه و ساختار لباسشویی
بدنه، اسکلت و پوشش خارجی ماشین لباسشویی را تشکیل می‌دهد. این بخش معمولاً از ورق فولادی گالوانیزه یا استیل ضدزنگ با رنگ الکترواستاتیک ساخته می‌شود و چند عملکرد کلیدی دارد:
- محافظت از قطعات داخلی در برابر ضربه، رطوبت، گردوغبار
- ایجاد پایداری و استحکام دستگاه هنگام کار و لرزش شدید در دورهای بالا
- جلوگیری از نشت آب با استفاده از لاستیک درب و آب‌بندهای مخصوص
دیگ داخلی (Inner Drum یا Tub)
دیگ داخلی درواقع محل قرارگیری لباس‌ها است و سوراخ‌های متعددی روی سطح فلزی آن وجود دارد که برای عبور آب و کف لازم هستند. دیگ داخلی از جنس استیل ضدزنگ یا پلاستیک مقاوم است.
دیگ داخلی به محور مرکزی یا بلبرینگ متصل است و در زمان شستشو و خشک‌کن با چرخش، لباس‌ها را به حرکت در‌می‌آورد. سطح داخلی دیگ داخلی، طراحی آج‌داری دارد که برای افزایش سایش ملایم لباس‌ها و شستشوی بهتر آن‌ها مناسب است.
دیگ خارجی یا چلیک (Outer Tub یا Chalik)
دیگ خارجی درواقع دیگ اصلی و ثابت دستگاه است که دیگ داخلی درون آن قرار دارد و جنس آن از جنس پلاستیک فشرده یا فولاد لعاب‌دار است. چلیک را فقط با باز شدن درب فوقانی و یا درب پشت ماشین می‌توانیم ببنیم.
دیگ خارجی محل جمع شدن آب و کف در مراحل مختلف شستشو است و نقش کلیدی در عایق‌بندی دستگاه برای جلوگیری از نشتی و لرزش دارد. ضمنا قطعاتی مثل المنت، سنسور دما، سنسور سطح آب و پمپ تخلیه در چلیک نصب شده‌اند.
قطعات برقی ماشین لباسشویی
قطعات برقی ماشین لباسشویی بخش مهمی از عملکرد دستگاه را برعهده دارند. این قطعات، وظایفی مثل ورود و خروج آب، چرخش درام، شستشو با دما و زمان مشخص و … را دارند. در این بخش به معرفی قطعات برقی ماشین لباسشویی می‌پردازیم.
برد الکترونیکی (Main PCB)
برد الکترونیکی درواقع حکم مغز ماشین لباسشویی را دارد و همه عملکردهای دستگاه را کنترل می‌کند. فرمان‌هایی مثل روشن‌کردن موتور، فعال‌سازی المنت و پمپ تخلیه، زمان‌بندی شستشو و تشخیص خطاها از این قطعه صادر می‌شود.
موتور الکتریکی (Motor)
موتور نیروی لازم برای چرخاندن دیگ داخلی را تولید می‌کند. موتور از برد فرمان می‌گیرد و سرعت چرخش آن با توجه به برنامه‌ی برد تنظیم می‌شود. موتور در انواع زیر وجود دارد:
- موتور تسمه‌ای یونیورسال
- موتور گیربکسی (Direct Drive) که صدای کمتر و دوام بیشتری دارد.
خازن (Capacitor)
یکی دیگر از اجزای ماشین لباسشویی، خازن است. خازن در موتورهای معمولی، برای استارت اولیه و چرخش موتور استفاده می‌شود. در مدل‌های اینورتر یا بدون تسمه هم، معمولاً حذف می‌شود.
المنت حرارتی (Heater Element)
المنت، آب داخل دیگ را به دمای تعیین‌شده می‌رساند و به اندازه‌ی معینی گرم می‌کند.این قطعه معمولاً در پایین دیگ خارجی نصب می‌شود و توسط ترموستات یا NTC کنترل می‌شود.
ترموستات یا سنسور دما (NTC Sensor)
این قطعه، دمای آب را تشخیص داده و به برد گزارش می‌دهد. برد بر اساس این اطلاعات، المنت را خاموش یا روشن می‌کند.
شیر برقی (Solenoid Valve)
شیر برقی مسیر ورود آب به دیگ را کنترل می‌کند. بر اساس فرمان برد، آب از شیر وارد جاپودری شده و به دیگ هدایت می‌شود. شیر برقی ممکن است چند کاناله باشد (برای آب سرد، گرم یا نرم‌کننده).
پمپ تخلیه (Drain Pump)
پمپ، آب کثیف را از دیگ خارج می‌کند. این قطعه معمولاً در پایین دستگاه و در کنار فیلتر قرار دارد. اگر پمپ تخلیه خراب شود، آب داخل ماشین باقی می‌ماند.
قفل درب (Door Lock یا Interlock Switch)
این قطعه درب را در حین کار قفل می‌کند و اجازه شروع برنامه بدون بسته بودن کامل درب را نمی‌دهد. قفل درب شامل یک میکروسوئیچ است. خرابی این قطعه مانع از روشن‌شدن دستگاه می‌شود.
سنسور سطح آب یا هیدروستات
هیدروستات، سطح آب داخل دیگ را از طریق فشار هوا تشخیص می‌دهد. در صورت پر بودن دیگ یا سرریز بودن آن، به برد هشدار می‌دهد. این قطعه در شستشو، تخلیه و آبگیری نقش مهمی دارد.
نمایشگر یا پنل کنترلی
نمایشگر ماشین لباسشویی، اطلاعات برنامه، زمان باقی‌مانده، دما، خطاها و دور خشک‌کن را نمایش می‌دهد. این قطعه در برخی مدل‌ها لمسی است و با برد اصلی در ارتباط است.
لامپ‌ها و چراغ‌های هشدار (LED یا لامپ نئون)
این چراغ‌ها وضعیت دستگاه یا خطاها را از طریق چشمک‌زدن یا رنگ‌های مختلف نمایش می‌دهند.
فیوز و وریستور (حفاظت برق)
این قطعات از برد در برابر نوسانات برق محافظت می‌کنند و در صورت سوختن آن‌ها، برد خاموش می‌شود یا عملکرد دستگاه مختل خواهد شد.
میکروسوئیچ
میکروسوئیچ روی درب قرار دارد و وظیفه تأیید بسته بودن درب را بر عهده دارد. تا زمانی که درب بسته نباشد و میکروسوئیچ، بسته بودنِ درب را تایید نکند، دستگاه شروع به کار نمی‌کند.
قطعات مکانیکی ماشین لباسشویی
قطعات مکانیکی لباسشویی، آن دسته از اجزایی هستند که بدون وابستگی مستقیم به برق، وظایف خود را انجام می‌دهند. در ادامه این قطعات را به‌صورت کامل معرفی می‌کنم:
تسمه (Belt) و پولی
انتقال نیرو از موتور به دیگ داخلی بر عهده‌ی تسمه است. البته تسمه در مدل‌های تسمه‌ای (غیر دایرکت درایو) استفاده می‌شود. در صورت شل‌شدن یا پاره‌شدن تسمه، دیگ نمی‌تواند بچرخد.
پولی، قرقره‌ای فلزی یا پلاستیکی در پشت دیگ است که تسمه به آن متصل می‌شود. درواقع پولی باعث چرخش دیگ توسط موتور می‌شود.
بلبرینگ (Bearing)
یکی دیگر از اجزای ماشین لباسشویی بلبرینگ است. این قطعه در پشت دیگ برای حرکت روان محور آن نصب می‌شود. بلبرینگ باعث می‌شود تا چرخش دیگ به صورت بی صدا انجام شود. اگر این قطعه خراب شود، صدا و لرزش دستگاه زیاد و شدید خواهد شد.
کاسه نمد (Seal/Gasket)
این قطعه بین دیگ و بلبرینگ قرار دارد و از نشت آب به داخل بلبرینگ جلوگیری می‌کند. معمولا کاسه نمد، یکی از قطعات پر استهلاک در لباسشویی به حساب می‌آید.
کمک‌فنرها (Shock Absorbers)
تثبیت دیگ در زمان چرخش با دور بالا بر عهده‌ی کمک فنرها است. این کمک فنرها معمولاً ۲ تا ۴ عدد هستند از لرزش و صدای زیاد دستگاه جلوگیری می‌کنند.
فنرهای نگهدارنده (Springs)
فنرهای نگهدارنده دیگ را در حالت معلق درون بدنه نگه می‌دارند و نقش مهمی در ایجاد تعادل در ماشین لباسشویی دارند.
یاتاقان (Shaft Support)
یاتاقان‌ها هم از قطعات ماشین لباسشویی به حساب می‌آیند و نگهدارنده محور دیگ هستند. این قطعات به چرخش متعادل درام کمک می‌کنند.
لاستیک دور درب (Door Gasket / Door Seal)
این لاستیک بین درب و دیگ خارجی قرار می‌گیرد و از نشت آب جلوگیری می‌کند. لاستیک دور درب خاصیت ارتجاعی دارد و باید به طور مرتب آن را تمیز کنید.
جاپودری (Detergent Drawer)
محفظه‌ای برای ورود پودر، مایع و نرم‌کننده است که آب از طریق شیر برقی وارد آن شده و به دیگ هدایت می‌شود.
فیلتر پمپ تخلیه
فیلتر پمپ تخلیه از ورود پرز، سکه، دکمه و … به پمپ جلوگیری می‌کند و معمولاً در پایین و جلوی دستگاه قرار دارد. این فیلتر را هم باید به صورت مرتب تمیز کنید و بشویید.
پایه‌های قابل تنظیم
پایه‌ها زیر ماشین قرار دارند و برای تنظیم تعادل لباسشویی روی سطح ناهموار استفاده می‌شوند.
نکات نگهداری از قطعات ماشین لباسشویی
رعایت کردن نکات زیر برای افزایش طول عمر اجزای ماشین لباسشویی و بهبود عملکرد قطعات لباسشویی مفید و موثر است:
- تمیز کردن فیلتر و پمپ تخلیه: هر ۲ تا ۳ ماه یک‌بار فیلتر را باز کرده، محتویات آن را تخلیه و آن را با آب گرم و برس نرم تمیز کنید.
- بررسی المنت حرارتی و سنسور دما (ترموستات): اگر حس می‌کنید لباس‌ها به خوبی تمیز نمی‌شوند یا آب به دمای مناسب نمی‌رسد، ممکن است المنت یا ترموستات دچار مشکل شده باشد. با یک مولتی‌متر (اهم‌متر) می‌توان مقاومت المنت را اندازه گرفت. مقدار صفر یا بینهایت نشان‌دهنده خرابی این قطعه است.
- کنترل وضعیت تسمه و پولی: اگر تسمه نرم، کش‌آمده یا ترک‌خورده است، آن را با نمونه‌ی مشابه تعویض کنید. همچنین اگر پولی تاب برداشته یا شکسته است، باید تعویض شود.
- سرویس شیر برقی و هیدروستات (سنسور سطح آب): ورود بیش از حد یا کمتر از حد آب در دیگ، می‌تواند نشان‌دهنده مشکل در شیر برقی یا هیدروستات باشد. در صورت وجود مشکل در شیر برقی و سنسور، این دو قطعه باید توسط مولتی‌متر یا تست دستی بررسی و در صورت لزوم تعویض شوند.
- بازرسی و سرویس کمک‌فنرها: می‌توانید بدنه را باز کنید و کمک‌فنرها را بررسی کنید. در صورت شل‌شدن یا ترک‌خوردگی آن‌ها، حتماً کمک فنرها را عوض کنید.
- سرویس دورهای دستگاه: ماشین لباسشویی بهتر است هر ۱۲ تا ۱۸ ماه یک‌بار توسط یک تکنسین متخصص سرویس کامل شود، حتی اگر مشکلی وجود ندارد. اگر نیاز به سرویس‌کار حرفه‌ای دارید، به سایت “کارو” مراجعه کنید و شماره تماس تکنسین‌های شهرتان را ببینید.
سخن پایانی
ماشین لباسشویی از اجزا و قطعات مختلفی تشکیل شده است. اجزای ماشین لباسشویی به دو قسمت برقی و مکانیکی تقسیم می‌شوند. در این مطلب انواع قطعات ماشین لباسشویی را معرفی کردیم و عملکرد هر قطعه را توضیح دادیم. در آخر هم چند نکته مهم برای بهبود عملکرد قطعات لباسشویی گفتیم.
سوالات متداول
چگونه متوجه خرابی پمپ تخلیه شوم؟
در صورت تخلیه نشدن آب یا صدای غیرعادی از ناحیه پمپ، آن را باز کنید و فیلتر را بررسی کنید.
آیا المنت قابل تست است؟
بله با استفاده از اهم‌متر می‌توانید متوجه پارگی یا مشکل المنت شوید.
زمان مناسب برای تعویض کمک‌فنرها چیست؟
اگر دستگاه لرزش شدید یا حرکت بیش‌ازحد در زمان خشک‌کردن دارد، کمک‌فنرها باید تعویض شوند.
آیا استفاده از آب داغ در همه برنامه‌ها لازم است؟
خیر، المنت تنها در برنامه‌های نیازمند آب گرم (مثل شستشوهای ضدعفونی یا لکه‌بردار) فعال می‌شود. برنامه‌های معمولی نیاز به المنت ندارند.
میکروسوئیچ چگونه باعث امنیت می‌شود؟
اگر درب باز باشد، میکروسوئیچ مسیر برق شیر برقی را قطع کرده و اجازه آبگیری نمی‌دهد و از نشتی یا حوادث احتمالی جلوگیری می‌کند.
