دمای مناسب یخچال فریزر؛ درجه یخچال روی چند باید باشد؟

تنظیم دمای یخچال می‌تواند به شما کمک کند بهترین عملکرد را در بزرگ‌ترین دستگاه آشپزخانه خود داشته باشید. کارکردن یخچال و فریزر در دمای مناسب ‌می‌تواند هزینه برق شما را کاهش دهد و مواد غذایی را برای مدت طولانی‌تری سالم و تازه نگه دارد. همچنین نگهداری مواد غذایی در قسمت مناسبی از یخچال و فریزر نیز ‌می‌تواند نقش مهمی در حفظ کیفیت آن داشته باشد. در ادامه با دمای مناسب یخچال فریزر و نحوه اندازه‌گیری و تنظیم آن و همچنین دمای مناسب برای نگهداری انواع مواد غذایی بیشتر آشنا می‌شویم.

تأثیر دما بر خوراکی‌های داخل یخچال

حفظ دمای مناسب در یخچال و فریزر برای تازه و سالم نگه‌داشتن مواد غذایی بسیار مهم است. حفظ دمای مناسب یخچال فریزر یعنی دما نباید از حد معینی سردتر یا گرم‌تر شود. دمای نامناسب می‌تواند موجب ایجاد تغییرات فیزیکی و شیمیایی و حالتی به نام سوختگی فریزری شود. تغییرات شیمیایی شامل رسیده‌شدن، رشدکردن (سبزکردن) یا اکسیدشدن است که به آن گندیده یا ترشیده‌شدن نیز می‌گویند. تغییرات فیزیکی نیز شامل انجماد یا تغییر حالت و خروج رطوبت مواد غذایی است.

میکروارگانیسم‌های میکروبی (باکتری‌ها و قارچ‌هایی که باعث ایجاد کپک می‌شوند) با خوردن ساختار سلولی و سپس تکثیرشدن، مواد غذایی را خراب می‌کنند. مثلا اگر ژامبون ورقه‌ای بیش از حد در یخچال بماند، حالتی لزج پیدا می‌کند. برخی از میکروارگانیسم‌ها علاوه‌بر ازبین‌بردن بو، بافت و ارزش تغذیه‌ای مواد غذایی، سمی نیز هستند و برای بدن مضراند! بیشتر میکروارگانیسم‌های بیماری‌زا را به‌راحتی ‌می‌توان با پختن کامل از بین برد، ولی برخی سمومی تولید ‌می‌کنند که به این سادگی از بین نمی‌روند.

فساد ناگهانی مواد غذایی

برخی از مواد غذایی زمانی که دمایشان از حد خاصی پایین‌تر می‌رود به‌سرعت خراب می‌شوند. این اغلب زمانی اتفاق ‌می‌افتد که غذا یخ ‌می‌زند. در سایر مواد غذایی، مانند برخی میوه‌های استوایی و سبزیجات، سرد شدن بیش از حد تغییرات ظریف‌تری ایجاد می‌کند. سبزیجاتی مانند کاهو و خیار بیشتر از آب تشکیل شده‌اند، بنابراین در دمای کمتر از صفر درجه سانتیگراد به‌راحتی منجمد ‌می‌شوند و هنگامی که به دمای محیط می‌رسند ساختار سلولی‌شان از بین رفته است و بافتی نرم و ژله‌ای پیدا کرده‌اند.

یخ‌سوختگی یا سوختگی فریزری (freezer burn)

سوختگی فریزری زمانی اتفاق ‌می‌افتد که آب از سطح مواد غذایی منجمد خارج می‌شود. وقتی هوا به غذای منجمد ‌می‌رسد موجب کم‌آبی و اکسیداسیون ‌می‌شود. به‌طور کلی سوختگی فریزری به‌دلیل خارج‌نکردن هوای داخل بسته‌بندی مواد غذایی ایجاد ‌می‌شود و زمانی که نوسانات دما زیاد است بیشتر اتفاق ‌می‌افتد. در این حالت وقتی غذا به دمای محیط می‌رسد، ‌می‌بینید که بافت آن خراب شده است.

نقش تغییرات فصلی در تنظیم دمای مناسب یخچال فریزر

با نوسانات دمای محیط دمای یخچال یا فریزر نیز ‌تغییر می‌کند. می‌توانید با استفاده از دماسنج، به‌ویژه در اوج زمستان و تابستان، دمای یخچال و فریزر خود را زیر نظر داشته باشید.

در زمستان که هوای خانه سردتر است دمای داخل یخچال پایین‌تر می‌آید. ولی در تابستان که دمای محیط افزایش می‌یابد هوای داخل یخچال هم گرم‌تر می‌شود. بنابراین باید در تابستان و زمستان تنظیمات دمایی یخچال را به‌درستی انجام دهید. بهتر است که در تابستان دمای یخچال ۳ درجه سانتیگراد باشد. دمای مناسب فریزر در فصل تابستان نیز منهای ۲۰ درجه سانتیگراد است. دمای مناسب یخچال و فریزر در فصل زمستان نیز به‌ترتیب ۳ تا ۷ و منفی ۱۷ درجه سانتیگراد است.

چگونگی تنظیم دما در یخچال

هر یخچال از نظر طراحی متفاوت است، اما در بیشتر موارد، کنترل‌ها در جلوی یخچال یا روی دیواره داخلی محفظه یخچال قرار می‌گیرند. کنترل‌ها به دو نوع آنالوگ و دیجیتال تقسیم ‌می‌شوند. کنترل‌های آنالوگ معمولا به‌صورت پیچ یا دسته‌هایی هستند. معمولا یک کنترل برای یخچال و یکی برای فریزر وجود دارد. کنترل‌های دیجیتال معمولا لمسی هستند.

کنترل‌های دیجیتال دمای داخلی فعلی را نشان می‌دهند و راهنمای بسیار مفیدتری نسبت به کنترل‌های آنالوگ هستند زیرا کنترل‌های آنالوگ دما را نشان نمی‌دهند.

برای تنظیم دما در انواع مختلف یخچال به روش‌های زیر عمل می‌کنیم:

۱. تنظیم ترموستات یخچال روی دمای مناسب بسیار آسان است و تنها چند ثانیه طول ‌می‌کشد. برای کاهش دما، پیچ ترموستات را روی یک عدد بالاتر بچرخانید. می‌توانید پیچ تنظیم دما را داخل یخچال و روی سطح جانبی یا بالای محفظه یخچال پیدا کنید. ابتدا عددی در وسط محدوده را انتخاب کنید زیرا معمولا سازندگان همین دما را توصیه ‌می‌کنند.

• پیچ تنظیم دما ممکن است محدوده‌ای از اعداد ۱ تا ۵ یا ۱ تا ۱۰ را نشان دهد یا صرفا شامل محدوده ای از «سرد» تا «سردترین» باشد.
• معمولا بالاترین عدد روی صفحه سردترین حالت است. ولی بهتر است که دفترچه راهنمای یخچال خود را بررسی کنید تا مطمئن شوید زیرا تنظیمات می‌تواند بین برندها و مدل‌های مختلف، متفاوت باشد.

۲. گاهی نیز یخچال شما یک گِیج دمای کشویی (sliding temperature gauge) دارد که وقتی آن را را به سمت راست می‌برید هوای یخچال سردتر می‌شود. برای تنظیم دما دنبال یک گیج کشویی افقی در بالای فضای داخلی یخچال در نزدیکی لولاها بگردید. از انگشت خود برای فشاردادن نوار لغزنده و تغییر دما استفاده کنید. به‌طور معمول، حرکت‌دادن نوار لغزنده به سمت راست، یخچال را سردتر و فشاردادن آن به سمت چپ، یخچال را گرم‌تر می‌کند.

• در بیشتر یخچال‌ها در دو انتهای گیج کشویی برچسب‌های «گرم» و «سرد» وجود دارد. بنابراین متوجه می‌شوید که باید آن را به کدام سمت حرکت دهید.
• علامت تیک کوچکی که در وسط گیج کشویی وجود دارد معمولا نشان‌دهنده دمای توصیه‌شده برای یخچال شماست.

۳. برای تنظیم دما در صفحه‌کلید دیجیتالی از کلیدهای جهت‌دار (arrow keys) استفاده کنید. ممکن است که صفحه‌کلید در جلوی یخچال نزدیک یخ‌ساز یا روی لبه داخلی درب یخچال باشد. با استفاده از فلش یا دکمه‌های «+» و «-» دما را تا زمانی که به دمای دلخواهتان برسید، تغییر دهید. اگر آنها عمل نکردند، دنبال دکمه‌ای بگردید که روی آن دما یا «Temperature» نوشته شده است. آن را برای چند ثانیه نگه دارید تا صفحه‌نمایش تغییر کند. سپس باید بتوانید تنظیمات را با دکمه‌های جهت‌دار انجام دهید.

• اگر در تغییر دما مشکل دارید، دفترچه راهنمای یخچال را بررسی کنید، زیرا ممکن است توالی خاصی از دکمه‌ها وجود داشته باشد که باید برای کنترل‌های ترموستات آنها را فشار دهید.

دمای مناسب یخچال فریزر

سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) توصیه ‌می‌کند که دمای یخچال ۴۰ درجه فارنهایت (۴ درجه سانتیگراد) یا کمتر و دمای فریزر نیز صفر درجه فارنهایت (منفی ۱۸ درجه سانتیگراد) یا کمتر از آن باشد. البته دمای ایدئال برای یخچال کمتر از این مقدار است. سعی کنید دمای یخچال را بین ۳۵ تا ۳۸ درجه فارنهایت (۲ تا ۳ درجه سانتیگراد) نگه دارید. در این محدوده دمایی می‌توانید به انجماد نزدیک شوید بدون اینکه مواد غذایی‌تان یخ بزند.

ممکن است دمای بالای محدوده ۳۵ تا ۳۸ درجه فارنهایت خیلی زیاد باشد، به‌خصوص اگر گیج دما (temperate gauge) یا دماسنج داخلی یخچال شما دقیق نباشد. در این حالت ممکن است که مواد غذایی شما به‌سرعت فاسد شود و با وجود باکتری‌هایی مانند سالمونلا و E. coli باید خود را برای مشکلات گوارشی آماده کنید.

بهترین دما برای فریزر دمای ۱۸- درجه سانتیگراد یا سردتر است. دمای پایین‌تر فریزر موجب می‌شود که مواد غذایی برای مدت طولانی‌تری تازه بمانند. بعضی از فریزرها گزینه‌ای برای فلش فریز (flash freeze) دارند که دمای فریزر را در طول ۲۴ ساعت کاهش ‌می‌دهد تا از سوختن فریزری دراثر تغییرات دما جلوگیری شود. البته اگر غذای خود را در ظروف دربسته‌ای که هوای آنها خارج شده است نگه دارید نیز ‌می‌توانید از سوختن فریزری جلوگیری کنید.

دمای مناسب میوه و سبزیجات در یخچال

برای تازه نگه‌داشتن میوه‌ها و سبزیجات تا زمان ممکن، تنظیم دمای مناسب در یخچال بسیار مهم است. بهتر است که سبزیجات و میوه‌ها در دمای ۱ تا ۴ درجه سانتیگراد نگهداری شوند. اگر دما را خیلی کم کنید، میوه‌ها و سبزیجاتی که بخش زیادی از آنها را آب تشکیل داده است به‌سرعت یخ ‌می‌زنند و اگر دما را خیلی زیاد کنید رشد باکتری‌ها موجب خراب‌شدن مواد غذایی شما می‌شود.

البته بعضی از میوه‌ها و سبزیجات در دمای بالاتر از ۵ درجه سانتیگراد بسیار بهتر نگهداری ‌می‌شوند. حتی سبزیجاتی مانند گوجه‌فرنگی بهتر است که بیرون یخچال نگهداری شود تا درون آن. میوه‌های استوایی ‌نیز ممکن است که در محفظه مواد غذایی تازه یخچال خراب شوند و بهتر است در محیط‌های کمی گرم‌تر نگهداری شوند، در‌حالی‌که زردآلو، هلو و گلابی محیط سردتر با رطوبت کمتر را ترجیح ‌می‌دهند.

دمای مناسب گوشت در فریزر

رسیدن به دمای انجماد در نگهداری گوشت اهمیت زیادی دارد. بنابراین دمای مناسب نگهداری گوشت در فریزر ۱۸- درجه سانتیگراد یا کمتر است. به‌گفته سازمان غذا و داروی آمریکا این دما از رشد باکتری‌ها جلوگیری ‌می‌کند و سایر میکروب‌ها مانند مخمرها و کپک‌های موجود در مواد غذایی را از بین ‌می‌برد.

دمای مناسب بستنی برای فریزر

نگه‌داشتن بستنی در محدوده دمایی مطلوب ضروری است زیرا اگر بستنی را در دمای مناسب نگهداری کنید، دو جزء اصلی آن، یعنی یخ و چربی، با هم ‌می‌مانند. ولی زمانی که دما بالا می‌رود آنها به‌تدریج از هم جدا می‌شوند که بر کیفیت، بافت و طعم بستنی تأثیر منفی ‌می‌گذارد.

دمای مناسب نگهداری بستنی در فریزر به این بستگی دارد که می‌خواهید آن را برای مدت طولانی یا مدتی کوتاهی نگهداری کنید. اگر می‌خواهید بستنی را برای مدت طولانی نگهداری کنید، مطمئن شوید که دمای آن از صفر درجه بالاتر نمی‌رود. دمای مناسب نگهداری بستنی در فریزر بین منفی ۱۰ و منفی ۲۰ درجه فارنهایت است. دمای خوراکی‌های یخ‌زده در فریزر هرگز نباید از نقطه انجماد بالاتر برود و همیشه باید حالتی سفت داشته باشند.

برای اسکوپ‌زدن و سِرو آسان بستنی، دمای فریزر باید بین ۶ تا ۱۰ درجه فارنهایت باشد. البته نباید برای مدت طولانی بستنی را در این دما نگه دارید زیرا شروع به ذوب‌شدن ‌می‌کند و در بافت و طعم آن تغییر ایجاد ‌می‌شود.

نحوه استفاده از دماسنج برای آزمایش و تنظیم دمای یخچال فریزر

متأسفانه، دماسنج همه یخچال‌ها دقیق نیستند. ممکن است که یخچال خود را روی ۳۷ درجه فارنهایت تنظیم کرده باشید، ولی دما واقعی آن حدود ۳۳ یا حتی ۴۱ درجه فارنهایت باشد. این غیرمعمول نیست که دمای واقعی یخچال چند درجه از درجه‌ای که شما تنظیم کرده‌اید فاصله داشته باشد. بعضی از یخچال‌ها نیز اصلا دما را نشان نمی‌دهند. در این یخچال‌ها فقط می‌توانید دمای یخچال را در مقیاس ۱ تا ۵ تنظیم کنید. بدون دماسنج نمی‌توانید بفهمید که این اعداد چه درجه‌ای را نشان می‌دهند.

برای اندازه‌گیری دمای یخچال دماسنج را در قفسه وسط قرار دهید. سعی کنید تا جای ممکن دماسنج را در وسط یخچال قرار دهید زیرا در آنجا دقیق‌ترین مقدار را ‌به دست می‌اورید. بعضی از دماسنج‌های یخچال پایه دارند، درحالی‌که بعضی دیگر را ‌باید از قفسه آویزان کنید.

• اگر از دماسنج دهانی استفاده ‌می‌کنید، آن را داخل یخچال در یک لیوان آب غوطه‌ور نگه دارید.
• معمولا گرم‌ترین نقطه یخچال به درب آن نزدیک‌تر است. بنابراین نزدیک درب یخچال مکان مناسب دیگری برای قراردادن دماسنج است.

بعد از ۵ تا ۸ ساعت دما را بررسی کنید. دماسنج به کمی زمان نیاز دارد تا بتواند به عدد مناسب برای یخچال شما برسد. سعی کنید درب یخچال را تاحدامکان بسته نگه دارید تا دما ثابت بماند. پس از گذشت زمان کافی، دمای دماسنج خود را بررسی کنید تا از دمای متوسط ​​یخچال خود مطلع شوید.

• پس از تنظیم دمای یخچال ممکن است ۲۴ ساعت طول بکشد تا دما به‌طورکامل تنظیم شود. روز بعد دوباره دماسنج را بررسی کنید تا ببینید آیا تغییراتی وجود دارد یا خیر.

نحوه تبدیل درجه فارنهایت به سانتیگراد و برعکس

سانتیگراد و فارنهایت دو واحد رایج اندازه‌گیری دما هستند. در بیشتر کشورهای جهان از واحد سانتیگراد استفاده می‌شود ولی در آمریکا و بعضی از کشورهای دیگر از واحد فارنهایت استفاده می‌کنند. در بعضی از ابزارها و وسایل از درجه فارنهایت استفاده می‌شود. بنابراین گاهی مجبور می‌شویم که این واحدها را به هم تبدیل کنیم.

برای تبدیل درجه سانتیگراد یا سلسیوس (C) به فارنهایت (F) از فرمول زیر استفاده می‌کنیم:

فارنهایت = (سانتیگراد × ۱٫۸) + ۳۲

برای تبدیل فارنهایت به سانتیگراد نیز به‌روش زیر عمل می‌کنیم:

سانتیگراد = (فارنهایت – ۳۲) × ۱٫۸

پایان‌بندی

اگر یخچال دمای مناسبی داشته باشد ‌می‌تواند با کاهش رشد باکتری‌ها، مواد غذایی را روزها یا هفته‌ها سرد و سالم نگه دارد. فریزر نیز مواد غذایی را تازه نگه می‌دارد و ماه‌ها یا حتی گاهی به‌طور نامحدود از رشد باکتری در آنها جلوگیری می‌کند. برای حفظ کیفیت غذا و همچنین کاهش خطر مسمومیت غذایی به دمای مناسب یخچال فریزر توجه داشته باشید و از دستورالعمل‌های نگهداری یخچال پیروی کنید. اگر متوجه شده‌اید که یخچال شما مانند گذشته دمای مناسب را حفظ نمی‌کند، به‌راحتی می‌توانید از تعمیرکاران و متخصصان یخچال و فریزر کارو برای رفع مشکل یخچال خود کمک بگیرید.

منابع: choice – realsimple – wikihow – electrolux – medicalnewstoday – kitchenall